Pali Temple (Ashtavinayak), Raigad, Maharashtra

(Pali) पाली हे अष्टविनायका (Ashtavinayak) (8 गणेश) पैकी एक आहे, ज्याला गणपतीच्या भक्तांनी मोठ्या संख्येने भेट दिली. येथे गणेशाला त्याचा भक्त (Ballaleshwar) बल्लाळेश्वर या नावाने ओळखले जाते. दररोज सकाळी उगवत्या सूर्याच्या किरणांनी देवतेला सोनेरी रंगात आच्छादित केल्यामुळे पालीचे मंदिर खरोखरच सुंदर आहे.

Pali Ganpati (Ballaleshwar) Region | पाली गणपती प्रदेश

• (Pali Temple) पाली
• सुधागड
• रायगड जिल्हा
• महाराष्ट्र

Pali Ganpati History | पाली गणपती इतिहास

एका पौराणिक कथेनुसार, ‘कृतयुग’ मध्ये कल्याणशेठ नावाचा व्यापारी आणि त्याची पत्नी, कोकणातील पाली प्रदेशातील रहिवासी, यांना एक मुलगा झाला, जो अगदी लहान वयातच गणेशाचा भक्त झाला.

बल्लाल नावाचा, तो स्वतः गणेश मानत असलेल्या एका मोठ्या दगडाची पूजा करण्यासाठी त्याच्या मित्रांसह जंगलात जात असे. ते सर्व प्रार्थनेत इतके तल्लीन झाले असतील की ते अनेकदा खाणे-पिणे देखील विसरले.

इतर मुलांच्या पालकांनी कल्याणशेठ यांच्याकडे त्यांच्या मुलाच्या अत्यंत भक्तीबद्दल तक्रार केली आणि रागाच्या भरात कल्याणशेठ एक काठी घेऊन मुलांच्या शोधात निघाले. त्यांनी त्यांना पूर्ण ध्यानस्थ अवस्थेत दगडाची पूजा करताना पाहिले.

त्यानंतर कल्याणशेठने दगड फेकून दिला आणि इतर मुले बल्लाळला एकटे सोडून पळून गेली. तथापि, बल्लाल त्याच्या प्रार्थनेत इतका मग्न होता की त्याने काहीही प्रतिक्रिया दिली नाही, अगदी त्याच्या वडिलांनी त्याला काठीने मारहाण केली आणि त्याचे कपडे रक्ताने भिजायला लागले तेव्हाही नाही.

अधिकच संतापलेल्या कल्याणशेठने आपल्या मुलाला झाडाला बांधून पूजेसाठी वापरलेले सर्व साहित्य नष्ट केले. त्याने पुढे बल्लालला टोमणा मारला की त्याचा देव येऊन त्याला मुक्त करेल.

बल्लाल बेशुद्ध अवस्थेत घसरला पण शुद्धीवर येताच त्याने गणेशाचे नामस्मरण सुरू केले. बल्लाळच्या या अत्यंत भक्तीने प्रसन्न होऊन गणेशाने गाठी सोडल्या आणि त्याच्या जखमा बऱ्या केल्या. त्यानंतर बल्लाळने गणेशाला पालीमध्ये कायमचे राहण्याची विनंती केली.

गणेशाने तसे करण्यास सहमती दर्शविली आणि खरेतर त्याने आपल्या शिष्याचे नाव घेतले. त्यामुळे येथील देवता बल्लेश्वर म्हणून ओळखली जाते.

Pali Ganpati Geographic Information | पाली गणपती भौगोलिक माहिती

बल्लाळेश्वराचे मंदिर पूर्वाभिमुख असून ते दगडी बांधकाम करण्यात आले आहे. यात दोन गर्भगृहे असून आतील गर्भगृह १५ फूट उंच आहे. 12 फूट उंच असलेल्या बाहेरील बाजूस दगडी उंदीर, गणपतीचे वाहन आहे. मंदिराच्या मुख्य सभामंडपात आठ खांब असून समोर मोठा ‘नगरखाना’ आहे.

वसईत पोर्तुगीजांवर विजय मिळवल्यानंतर चिमाजी अप्पांनी येथे आणलेली घंटा मंदिरात आहे. बल्लाळेश्वराची 3 फूट उंचीची आकर्षक प्रतिमा गर्भगृहात आहे.

(Pali Temple) पाली येथील गणपती मंदिर मुंबई पासून ९८ किलोमीटर आहे.

Pali Ganpati Weather | पाली गणपती हवामान

(Pali) पाली मंदिर प्रदेशातील मुख्य हवामान हे पावसाचे आहे, कोकण पट्ट्यात प्रामुख्याने जास्त पाऊस पडतो (सुमारे २५५० मिमी ते ४५५०३ मिमी पर्यंत), आणि हवामान हे दमट आणि थोडे उष्ण राहते. या हंगामात तापमान ३० ते ३२ अंश सेल्सिअस पर्यंत जाते.

उन्हाळा हा उष्ण आणि त्याचप्रमाणे दमट असतो आणि तापमान ३८ ते ४२ डिग्री सेल्सिअसपर्यंत पोहोचते. कोकणात हिवाळ्याच्या तुलनेने सौम्य हवामान असते आणि हवामान थंड व कोरडे राहते.

Some things to see in this place | या ठिकाणी पाहण्यासारख्या काही गोष्टी

हे मंदिर महाराष्ट्रामधील (Ashtavinayak Ganpati) अष्टविनायकांमधील एक महत्वाचे मंदिर आहे. मंदिराच्या परिसरा मध्ये आपल्याला चांगलीच स्वच्छता बघायला मिळते. त्याचप्रमाणे सर्वच ऋतू मध्ये खूप सारे भक्त मंदिराला भेट देण्यासाठी येतात.

Nearby tourist attractions | जवळचे पर्यटन स्थळे

• कोंडाणा लेणी
• सुधागड किल्ला
• विसापूर किल्ला
• घनगड किल्ला

Few ways to reach the Place | स्थळावर पोहोचण्यासाठी काही मार्ग

अंतर आणि आवश्यक वेळेसह रेल्वे, हवाई, रस्त्याने (ट्रेन, फ्लाइट, बस) पर्यटनस्थळी कसे जायचे:

रेल्वे मार्ग	पालीचे सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन कर्जत आहे, जे बल्लाळेश्वर पाली गणपती मंदिरापासून सुमारे किमी अंतरावर आहे.
हवाई मार्ग	मुंबई आणि पुणे जवळचे विमानतळ आहे.
रोड मार्ग	मुंबईहून पनवेल आणि खोपोली मार्गे पाली १२४ किमी अंतरावर आहे.

Frequently Asked Questions | वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न