Lenyadri Ganpati Temple

Lenyadri Ganpati (Girijatmaj) Temple | लेण्याद्री गणपती (गिरिजात्मज) मंदिर

by

Table of Contents

Lenyadri Ganpati Temple Information | लेण्याद्री गणपती मंदिर माहिती

(Lenyadri Ganpati Temple) गिरिजात्मज अष्टविनायक मंदिर लेण्याद्री हे ऐतिहासिक जुन्नर शहराच्या परिसरात असलेल्या अष्टविनायक मंदिरांपैकी एक आहे. गणेशाच्या गिरिजा (पार्वतीचा) आत्मज (पुत्र) या नावावरून या मंदिराला गिरिजात्मज असे नाव पडले आहे.

Lenyadri Ganpati Temple Region | लेण्याद्री गणपती प्रदेश

  • लेण्याद्री
  • तालुका : जुन्नर
  • जिल्हा : पुणे
  • महाराष्ट्र

Lenyadri Ganpati Temple History | लेण्याद्री गणपती मंदिर इतिहास

गुहेत गिरिजात्म्याचे मंदिर आहे. जुन्नर हे एक शहर आहे ज्याच्या आसपास इ.स.पू. 1 शतक ते 6 व्या शतकापर्यंत सुमारे 200 बौद्ध लेणी खोदण्यात आल्या आहेत. विनायक गणेशाचे सध्याचे मंदिर हे दुसऱ्या शतकातील बौद्ध गुहा आहे.

मध्ययुगीन काळात बौद्ध मठाचे गणेशाच्या मंदिरात रूपांतर करण्यासाठी मध्यवर्ती कक्षांमध्ये बदल करण्यात आले.
मंदिरात सुशोभित अष्टकोनी खांबांसह एक विस्तृत खडक कापलेला व्हरांडा आहे.

मोठ्या हॉलमध्ये बाजूच्या भिंतींना समांतर चालणारा कमी बेंच आहे. जेव्हा गुहा बौद्ध मठ म्हणून कार्यरत होती तेव्हा बौद्ध भिक्खूंसाठी बनवलेल्या असंख्य रॉक-कट सेल आहेत. हॉलच्या बाजूच्या भिंतींवर काही मध्ययुगीन स्मारक दगड किंवा नायक दगडांचे कोरीव काम आहे.

मध्यवर्ती पेशी मंदिरात रूपांतरित होतात ज्यामध्ये मागील भिंतीवर विनायकाची प्रतिमा असते. विनायक हे गणपती बाप्पा चे एक रूप आहे. हे मंदिर अखंड देवस्थान आहे.

या गुहा-मंदिराच्या परिसरात इतर काही बौद्ध लेणी आहेत. या लेण्यांच्या समूहातील एका शिलालेखात या ठिकाणाचा उल्लेख ‘कपिचित्त’ असा आहे.

Lenyadri Ganpati Temple
Lenyadri Ganpati Temple | लेण्याद्री गणपती मंदिर

Lenyadri Ganpati Temple Geographic information | लेण्याद्री गणपती मंदिर भौगोलिक माहिती

जुन्नर या ऐतिहासिक शहरापासून सुमारे ८ किमी अंतरावर लेण्याद्रीचे मंदिर आहे.

त्याचप्रमाणे ओतूर या शहरापासून लेण्याद्री सुमारे १७ किमी अंतरावर आहे

Lenyadri Ganpati Temple The weather | लेण्याद्री गणपती मंदिर हवामान

या प्रदेशा मध्ये सरासरी वार्षिक तापमान हे २३ ते २४.१ अंश सेल्सिअस इतके असते. या प्रदेशात हिवाळा तीव्र असतो आणि तापमान ११ ते १२ अंश सेल्सिअस इतके कमी होते.

उन्हाळ्यात सूर्य खूप कडक असतो. हिवाळ्यापेक्षा उन्हाळ्यात या भागात जास्त पाऊस पडतो. उन्हाळ्यात तापमान सरासरी ३० अंश सेल्सिअसच्या वर जाते. सरासरी वार्षिक पाऊस सुमारे ११३४ मिमी आहे.

Some things to see in this place | या ठिकाणी पाहण्यासारख्या काही गोष्टी

मंदिराला भेट दिल्यानंतर तुम्ही मंदिराच्या आसपास काही गोष्टी पाहू शकता:

  • गुहेत असणारे मंदिर
  • पुरातन काळातील दगडी खांब
  • बुद्धलेणी
  • दुसऱ्या शतकातील बौद्ध गुहा
Lenyadri Ganpati
Lenyadri Ganpati | लेण्याद्री गणपती

Nearby tourist attractions | जवळचे पर्यटन स्थळे

पर्यटन स्थळेअंतर
शिवनेरी किल्ला८.१ किमी
माळशेज धबध२६ किमी
अष्टविनायक ओझर मंदिर १४ किमी
नाणेघाट किल्ला३४ किमी
हडसर किल्ला१७ किमी
कुकडेश्वर मंदिर२७ किमी
निमगिरी किल्ला२५ किमी

लेण्याद्रीला पोहोचण्यासाठी काही मार्ग | Few ways to reach the Lenyadri

  • मुंबई वरून येण्यासाठी माळशेज घाटातून यावे लागते. मुंबई वरून अंतर १५५ किमी आहे.
  • आळेफाटा वरून लेण्याद्री सुमारे ३२ किमी आहे. आळेफाटा मार्गे जात असाल तर नारायणगावआणिओतूर असे दोन मार्ग आहेत.

Frequently Asked Questions | वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न

  • लेण्याद्री जवळ हॉटेल्स आहेत का?

    होय, लेण्याद्री जवळ राहण्यासाठी चांगले हॉटेल्स उपलब्ध आहेत. त्याचप्रमाणे भक्तनिवास मध्ये पण राहण्याची उत्तम सोय आहे.

  • लेण्याद्री ला भेट देण्याचा नियम आणि वेळ, भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम महिना कोणता असू शकतो?

    मंदिर सकाळी 5:00 ते रात्री 8:00 पर्यंत खुले असते. खाजगी वाहनातून येणाऱ्या लोकांसाठी सशुल्क पार्किंगची सुविधा उपलब्ध आहे. या मंदिराला भेट देण्याचा उत्तम काळ म्हणजे जून ते मार्च असू शकतो.

  • लेण्याद्री पासून शिवनेरी किती लांब आहे?

    लेण्याद्री पासून शिवनेरी किल्ला ८ ते ९ किमी आहे. शिवनेरी किल्ला हे स्थळ स्वराज्याचे छत्रपती व मराठा साम्राज्याचे संस्थापक श्री शिवाजी महाराज यांचे जन्मस्थान आहे.

See more Forts and places…

Author Profile

66b769b8613f0f3416934c2cf86fa046?s=100&d=mm&r=g
Pratik Khose
Exploring and learning about the most fascinating historical sites and monuments has always piqued my interest. The stories behind these incredible landmarks are not just fascinating but inspiring as well. Seems like you too are fascinated by these stories and structures the reason you have landed here : ) So come along with me on a journey through time and rediscover the wonders and interesting stories behind the most fascinating historical sites and monuments.

Leave a Comment